“Dat vuilvangen zoveel afval verzamelen, is eigenlijk geen goed nieuws. Het toont aan dat er nog werk aan de winkel is. We moeten eerst en vooral voorkomen dat zwerfvuil in onze waterlopen terecht komt. Daarom blijft het heel belangrijk dat we verder samenwerken met de gemeentebesturen en Mooimakers, zodat zij mee het zwerfvuil aan de bron kunnen aanpakken”, zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir.
Eenvoudig maar efficiënt
Een vuilvang is een drijvende barrière op het wateroppervlak dat drijvend zwerfvuil tegen houdt en voorkomt dat het afval zich verder over de waterloop verspreidt. Op geregelde tijdstippen maken de betrokken gemeentebesturen de vuilvangen leeg. Zij gebruiken die informatie om hun zwerfvuilbeleid aan te scherpen.
Dankzij vuilvangen belanden er zo ook minder microplastics in de waterloop. Microplastics zijn wijdverspreid in waterlopen en ontstaan wanneer grotere plastics verweren en afbreken. Vervolgens nemen waterorganismen deze op wat de waterkwaliteit aantast. Maar vuilvangen houden alleen afval tegen dat aan de oppervlakte drijft en groot genoeg is om door de barrière tegengehouden te worden. Kleinere partikels zweven onder de barrière door en zwaarder afval belandt op de bodem.
Vlaams parlementslid Freya Perdaens: "Microplastics hebben niet alleen een effect op onze leefomgeving, maar ook op ons. In de eerste plaats net door het effect op de fauna en flora. Maar we weten dat ook ons lichaam de microplastics opneemt. En al weten we nu nog niet of dat schadelijke effecten heeft, nemen we beter geen risico's die we kunnen vermijden."
Deel van een ruimere zwerfvuilstrategie
Vuilvangen alleen zijn niet genoeg om onze waterlopen te beschermen tegen zwerfvuil. Daarvoor moeten we ook lokaal het probleem aan de bron aanpakken. En dat loont. Zo heeft bijvoorbeeld een project van peddelroutes aan de Kleine Nete geleid tot aangepaste maatregelen op andere peddelroutes elders in Vlaanderen. Drijfvuil blijft wel een dynamisch gegeven. Het kan snel een grote afstand afleggen voor het in de vanger belandt. Mooimakers tracht er vanuit haar expertise dan ook voor te zorgen dat er in de eerste plaats vanop het land minder instroom is van zwerfvuil in onze waterlopen.
